تاثیر سن چغندرقند بر مقاومت به پوسیدگی پی تیومی ریشه
عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران
نویسندگان
چکیده
پوسیدگی پیتیومی ریشه چغندرقند با عامل Pythiumu aphanidermatum (Edsan) Fitzp یکی از مهم ترین بیماری های چغندرقند در مناطق گرم مرکزی و جنوبی ایران می باشد. استفاده از ارقام مقاوم کارآمد ترین روش مدیریت این بیماری خاکزاد است. تا کنون رقم مقاوم به این بیماری گزارش نشده است. به منظور بررسی امکان کاهش زمان ارزیابی مقاومت به این بیماری، تعداد هشت لاین چغندرقند به دست آمده از توده گرده افشان مقاوم به پوسیدگی ریزوکتونیایی به نام SB-19، به همراه یک شاهد حساس (لاین 191) و یک شاهد مقاوم (لاینS2-24 P.107) به پوسیدگی پی تیومی در دو مرحله 6 و 12 هفتگی در شرایط گلخانه مورد ارزیابی قرار گرفتند. آزمایش در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 15 تکرار اجرا شد. گیاهان چغندرقند توسط 20 میلی لیتر سوسپانسیون ااسپور با غلظت 104 ااسپور در هر میلی لیتر از یک جدایه با قدرت بیماریزائی بالا (جدایه 8Pاز گونه P. aphanidermatum) آلوده شدند. واکنش نمونه‌ها به بیماری دو هفته پس از مایه زنی بر اساس شاخص 9 درجه‌ای 1 تا 9 ( نمره 1 به گیاه کاملا سالم و نمره 9 به گیاه کاملا پوسیده اختصاص داده شد) نمره دهی شد و شاخص بیماری محاسبه گردید. نتایج تجزیه واریانس حاکی از وجود اختلاف آماری معنی داری در سطح احتمال پنج درصد بین ژنوتیپهای چغندرقند از نظر مقاومت به این بیمارگر بود. برهمکنش بین مرحله رشدی و لاین معنی دار نبود. لاین مقاومS2-24 P.107 کمترین شاخص بیماری شامل 59/32 و 44/24 را به ترتیب در مرحله 6 و 12 هفتگی نشان داد. لاینهای S1-89004 و O-T.201-15 نیز به ترتیب شاخص بیماری 41/47 و 7/43 را در مرحله 6 هفتگی و 37/30 و 41/27 را در مرحله 12 هفتگی نشان دادند. شاهد حساس بیشترین شاخص بیماری شامل 8/88 و 48/81 را به ترتیب در مرحله 6 و 12 هفتگی نشان داد. در مجموع نتایج ارزیابی مقاومت در مرحله 6 هفتگی نشان داد که شدت علائم و شاخص بیماری در این مرحله بالاتر از مرحله 12 هفتگی بود و برخی از لاینهای متحمل در مرحله 12 هفتگی، عکس العمل حساسیت را در مرحله 6 هفتگی نشان دادند. این مطلب نشانگر سطوح بالاتر مقاومت به بیماری در گیاهان مسن تر چغندرقند می باشد. ولی با این وجود مرتبه مقاومت لاینها در دو مرحله رشدی تغییر چندانی نداشته و ارقام مقاوم در مرحله 12 هفتگی در مرحله 6 هفتگی نیز عکس العمل مقاومت نسبی را از خود نشان دادند. عدم وجود برهمکنش معنی دار بین مرحله رشدی و لاینهای چغندرقند در واکنش به این بیماری نشان می دهد که امکان ارزیابی لاینها در مرحله 6 هفتگی نیز وجود دارد، که موجب صرفه جویی در وقت و هزینه می شود. همچنین تعداد زیادی لاین را می توان در مدت کوتاهی ارزیابی نمود.
کلیدواژه ها