معرفی یک گونه جدید از جنس Epidorylaimus Andarssy, 1986 از کهق شهرستان مراغه، استان آذربایجان‌شرقی
عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران
نویسندگان
چکیده
در طی سال‌های 93 و 94 تعدادی نمونه خاک از فراریشه گیاهان مختلف (گردو، صنوبر، بید، سیب و ...) منطقه کهق (شهرستان مراغه) جمع‌آوری گردید. نماتدهای موجود در این نمونه‌ها با روش‌های معمول استخراج و با روش دگریس (1969) تثبیت و به گلیسیرین خالص انتقال داده شدند. سپس از نماتدهای استخراج شده اسلایدهای میکروسکوپی دائمی تهیه گردید و با استفاده از میکروسکوپ نوری مورد مطالعه قرار گرفت. شناسایی گونه‌ها بر اساس صفات ریخت‌شناختی و داده‌های ریخت‌سنجی صورت گرفت. در بین گونه‌های شناسایی شده، جمعیتی از جنس Epidorylaimus یافت شد که با هیچ‌کدام از گونه‌های این جنس مطابقت نداشت. جنس Epidorylaimus بر اساس صفاتی مانند دم بلندتر (5/3 تا 8 برابر عرض بدن در محل مخرج در برابر کمتر از سه برابر) و فقدان hiatus (در مقابل وجود آن) از جنس Eudorylaimus قابل تشخیص است. جمعیت موردنظر با استفاده از کلیدهای تهیه‌شده توسط آندراسی (1986، 1991 و 2009) و احمد و همکاران (2016) مورد بررسی قرار گرفت و پس از تطبیق مشخصات و داده‌های ریخت‌شناختی و ریخت‌سنجی با کلیدهای فوق و گونه‌های گزارش‌شده، این جمعیت به‌عنوان Epidorylaimus sp. شناسایی گردید. از مشخصات متمایز کننده این گونه می‌توان به بدن بلند (7/1-4/1 میلی‌متر)، ناحیه لبی دارای فرورفتگی نسبت به بدن، ادنتواستایل به طول 25-21 میکرومتر، ادنتوفور به طول 42-31 میکرومتر، حلقه هادی منفرد، فراخ شدن تدریجی مری، شکاف تناسلی عرضی، سامانه تولیدمثلی متشکل از دو لوله جنسی در افراد ماده، دم مخروطی نسبتا بلند، دارای خمیدگی به سمت شکمی، با انتهای گرد به طول 3-2 برابر عرض بدن در محل مخرج اشاره کرد. گونه Epidorylaimus sp. به دلیل داشتن دو لوله جنسی و بدن بلند (7/1-4/1 میلی‌متر) با گونه‌های E. rivalis، E. mellenbachensis، E. consobrinus و E. filicaudatus قابل مقایسه می‌باشد. از جمله تفاوت‌هایی که بین داده‌های ریخت‌سنجی Epidorylaimus sp. و E. rivalis وجود دارد می‌توان ادنتواستایل کوتاه‌تر (25-21 در برابر 30-28 میکرومتر) و پاپیل‌های جفت‌گیری کمتر (9-7 در برابر 13-9) را ذکر کرد. از جمله تفاوت‌های Epidorylaimus sp. با گونه E. mellenbachensis، شاخص a کمتر (37-29 در برابر 50-42)، ادنتواستایل کوتاه‌تر (25-21 در برابر 29-28 میکرومتر) و وجود جنس نر در مقابل فقدان آن در گونه دوم می‌باشند. همچنین Epidorylaimus sp. از نظر داشتن شاخص c بیش‌تر (31-24 در برابر 18-16)، ادنتواستایل بلندتر (25-21 در برابر 20-16 میکرومتر(، دم کوتاه‌تر (5/72-50 در برابر 102 میکرومتر)، راست روده کوتاه (حدودا یک در مقابل حدودا دو برابر عرض بدن در محل مخرج) و وجود جنس نر در مقابل فقدان آن از گونه E. consobrinus و به دلیل ادنتواستایل بلندتر (25-21 در برابر 21-18 میکرومتر)، دم کوتاه (5/72-50 در برابر 123-81 میکرومتر) و داشتن جنس نر از گونه E. filicaudatus قابل تشخیص است. گونه‌های Epidorylaimus از نظر رفتار تغذیه‌ای عموما همه‌چیز‌خوار می‌باشند (یتز و همکاران، 1993).
کلیدواژه ها