آلودگی بیماری سفیدک‌پودری در ژنوتیپ‌های مختلف چغندر و علف‌های هرز مجاور در شرایط استان اصفهان
عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران
نویسندگان
چکیده
سفیدک‌حقیقی و یا پودری ((PM با عامل قارچی Erysiphebetae یکی از بیماری‌های مهم مزارع چغندرکاری محسوب می‌شود. جهت بررسی وضعیت آلودگی مزارع چغندر‌قند (Beta vulgaris)، چغندرلبویی (Beta vulgaris var. esculenta) و چغندرعلوفهای (B .v. var.rabra) به بیماری سفیدک‌پودری در استان اصفهان، اقدام به نمونه‌برداری از نقاط مهم چغندرکاری استان شامل اصفهان، سمیرم، فریدن، کمشچه، فلاورجان و اردستان در دو سال متوالی گردید. برای تعیین شدت آلودگی، در هر منطقه ده مزرعه مشخص، در شش مرحله مورد ارزیابی قرار داده و شدت آلودگی به بیماری، بر اساس صفر، 10، 25، 50، 75 و 100 درصد اندازه‌گیری شد. تعیین شدت بیماری و آلودگی مزارع چغندرکاری در مناطق نشان داد که شدت بیماری PM در مزارع چغندرلبویی و چغندر‌قند بسیار چشم‌گیر و قابل توجه است. شدت بیماری در چغندرلبویی به ترتیب مراحل در استان به طور میانگین در بیش‌ترین و کم‌ترین شدت به ترتیب 86/44 و 33/30 درصد و در چغندر‌قند بیش‌ترین 45/29 و کم‌ترین 16/21 درصد بود. چغندرعلوفهای نیز آلودگی قابل توجهی به بیماری PM داشت، ولی از شدت کمتری نسبت به مزارع چغندرلبویی برخوردار بود. به طوری‌که، در این نوع چغندر، شدت بیماری به ترتیب مراحل و به طور میانگین در بیش‌ترین و کم‌ترین شدت به ترتیب 69/17 و 54/8 درصد تعیین گردید که با اثری معنی‌دار در بین مزارع قابل تفکیک بودند. فرم جنسی عامل بیماری در اواخر فصل به صورت نقاط سیاه‌رنگ (کلیستوتسیوم) مشاهده گردید. مطالعات میکروسکوپی تولید آسکوسپورها را در منطقه تأیید نمود. هم‌چنین برخی از علف‌های هرزی که در مزارع مربوطه، به گونه‌های عامل بیماری سفیدک آلوده بودند، شاملConvolvolusarvensis, Peganumharmala, Lepidiumsp., Sonchusoleraceous, Helianthus annus, Lithospermumarvense, Citrollus vulgaris, Polygonumpersicaria and Rumexsp. بودند. در مجموع، در این تحقیق مشخص گردید که سفیدک‌حقیقی یکی از بیماری‌های مهم چغندرکاری استان محسوب می‌شود. بین چغندرهای مورد بررسی، تنها چغندر دامی نسبت به بیماری PM حساسیت کمتری نشان داد و از شدت بیماری کمتری برخوردار گردید. نمونه‌برداری از اواسط مرداد تا اوایل آبان ماه صورت گرفت و تغییرات شدت بیماری در این مدت مشاهده شد. به طوری‌که، از مرحله‌ی اول که شدت بیماری زیاد بود (83/44 درصد) تا مرحله‌ی چهارم روند کاهش توسعه‌ی بیماری مشاهده گردید، که یکی از دلایل آن، استفاده از سیستم آبیاری‌بارانی در برخی از مناطق کشت چغندرلبویی و هم‌چنین، وجود بارندگی در برخی از مناطق بود. ولی، در مرحله‌ی چهارم، با تأمین دمای مناسب و رطوبت کافی دوباره شدت بیماری افزایش و به درصد قبلی یعنی مرحله‌ی اول رسید. در نمونه برداری‌های بعدی که در مهر ماه تا اوایل آبان ماه صورت گرفت، روند کاهش شدت بیماری مشاهده شد. این به دلیل، بارندگی‌های فصلی پاییزه، کاهش دما و هم‌چنین، پایان رشد گیاه چغندر بود.
کلیدواژه ها