تاثیر قارچ اندوفایت گیاهان فسکیوی بلند و چچم چندساله بر کنترل کنه تارتن دو لکه ای، Tetranychus urticae
عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران
نویسندگان
چکیده
کنترل کنه دولکه‌ای Tetranychus urticae Koch از مهم‌ترین آفات محصولات کشاورزی، بسیار ضروری است. مدیریت این آفت چندخوار بیشتر بر اساس کاربرد آفت‌کش‌های مصنوعی می‌باشد که برای موجودات غیر هدف و محیط زیست مضر هستند. استفاده از گیاهان تولیدکننده‌ی متابولیت‌های ثانویه که خاصیت حشره کشی دارند می تواند به عنوان روشی کم خطر، جایگزین مناسبی برای ترکیبات شیمیایی مضر باشد. برخی از گیاهان فسکیوی بلند Festuca arundinacea Schreb)) و چچم چندساله (Lolium perenne L.) به طور همزیست حاوی قارچ اندوفایت Epichloe coenophiala هستند. طی مطالعات قبلی کشندگی و دورکنندگی حضور این قارچ در گیاهان علفی برای بندپایان آفت و غیرآفت از جمله حشرات ثابت شده است. در این پژوهش از دو ژنوتیپ 75B و 75C فسکیوی بلند و یک ژنوتیپ چچم چندساله استفاده گردید. به منظور سنجش میزان مرگ و میر کنه دو لکه‌ای بر روی گیاه فسکیوی بلند، درون پتری‌های هشت سانتی متری، سه برگ به طول پنج سانتی متر قرار گرفتند. به هر پتری 15 کنه‌ی بالغ انتقال داده شد. پنج برگ چاودار نیز در هر پتری قرار گرفت. برای جلوگیری از خشک شدن برگ‌ها، آنها بین پنبه‌ی مرطوب قرار داده شدند. تعداد تلفات هر تیمار پس از گذشت 24 ساعت مشاهده و ثبت گردید. این آزمایش در سه تکرار برای هر گیاه دارا و فاقد اندوفایت انجام گرفت. برای آزمایش ترجیح تغذیه ای، ده کنه بالغ ماده، در پتری محتوی دو برگ حاوی و فاقد اندوفایت که 5 میلی متر با یکدیگر فاصله داشتند، قرار داده شدند. تعداد کنه‌های موجود روی هر برگ پس از گذشت زمان‌های 5/0، 2، 4 و 8 ساعت اندازه گیری شد. اختلاف معنی داری بین تیمارهای دارا و فاقد اندوفایت مشاهده گردید. در این پژوهش مشخص شد که گیاهان فسکیوی بلند و چچم چندساله حاوی اندوفایت بیشترین درصد مرگ و میر، به ترتیب 51/78، 71/63 (ژنوتیپ‌های 75C و 75B فسکیوی بلند) و 38/50 را داشتند. کمترین درصد تلفات مربوط به گیاهان فاقد اندوفایت، 67/6، 33/13 و 56/15 به ترتیب چاودار فاقد اندوفایت و ژنوتیپ‌های 75B و 75C فسکیوی بلند بود. همچنین اختلاف معنی داری در سه آزمایش ترجیح تغذیه ای بین تیمارهای حاوی و فاقد اندوفایت دیده شد. گیاهان فاقد اندوفایت با میانگین 83/0 و گیاهان حاوی اندوفایت با میانگین تعداد 16/0 به ترتیب بیشترین و کمترین تعداد کنه در چهار زمان آزمایش را داشتند. این مطالعه نشان می‌دهد که از مزایای کاشت علف‌های دارای قارچ اندوفایت کاهش خسارت و تغذیه‌ی این آفت مخرب و پلی فاژ است. اثر بازدارندگی اندوفایت برای حشرات، به تولید آلکالوئیدهای پیرامین و لولین، توسط این قارچ نسبت داده می‌شود. طی مطالعات، تولید آلکالوئیدهای دیگر نظیر ارگوپتین‌ها، ارگوت‌ها و لولین‌ها به خصوص N-formylloline که خاصیت کشنده و دورکننده دارند، توسط این نوع قارچ مشخص شده است.
کلیدواژه ها