شناسایی برخی قارچ‌های همراه علایم پوسیدگی طوقه، نکروزه و اسکب در برخی گیاهان کاکتوس در استان البرز

عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران

کاکتوس گیاهی است از تیره کاکتوسیان (Cactaceae) که اغلب خاردار و گوشتی هستند. کلمه کاکتوس از کلمه یونانی Kaktos به معنی گیاه خاردار گرفته شده است و یونانیان باستان به نوعی کنگر، کاکتوس می‌گفتند .تاریخ تکامل کاکتوس ها نشان می‌دهد که این گونه از گیاهان در ابتدا برگ دار بوده‌اند و هنوز هم همه کاکتوس‌ها در مراحل اولیه رشد و در دورانی که جوانه‌هایی بیش نیستند، دارای برگ می‌باشند. کاکتوس‌ها برخلاف ظاهری که دارند می‌توانند در درمان برخی از بیماری‌ها موثر باشند. اما تحقیقات علمی ثابت کرده است که گونه‌های مختلف کاکتوس نه تنها خواص دارویی ندارند، بلکه به شدت آلرژی زا بوده و باعث به وجود آمدن مشکلات حاد در بدن انسان‌ها می‌شوند. این تحقیقات نشان داده است که تنها گونه‌های مختلف کاکتوس که در امریکای لاتین رشد می‌کنند، قابلیت مصرف دارند. نمونه برداری از گلخانه‌های پرورش کاکتوس شهر‌های کمال شهر، نظر آباد، هشتگرد، شهریار و محمد شهر در استان های البرز و تهران، در طی فصل بهار سال 1395، از گونه‌های کاکتوس Mammillaria elongata)، Gymnocalycium mihanovichii،Harrisia jusbertii وCereus peruvianus ) صورت گرفت. نمونه‌های دارای علایم پوسیدگی نرم و لهیدگی پایه و دارای پوسیدگی خشک روی گل آذین و نواحی نکروزه روی ساقه انتخاب شدند و برای بررسی بیشتر به آزمایشگاه بخش بیماری شناسی گیاهی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران منتقل گردیدند. ابتدا نمونه‌های گیاهی به مدت 10 دقیقه زیر جریان آب شیر شستشو داده شدند و سپس به قطعاتی بریده شده و به مدت دو دقیقه در اتانول 70 درصد و سپس به مدت دو دقیقه در هیپوکلریت سدیم 5/0 درصد ضد عفونی سطحی شدند و در نهایت با آب مقطر استریل شستشو گردیدند. قطعات گیاهی روی محیط کشت آب- آگار دو درصد درون انکوباتور با دمای 25 درجه سلسیوس و شرایط تاریکی مداوم قرار داده شدند. خالص سازی جدایه‌ها به روش‌های نوک هیف و تک اسپور صورت گرفت، در ادامه جدایه های مربوطه به محیط کشت ‌های اختصاصی و تحت شرایط استاندارد منتقل شدند. شناسایی جدایه‌های قارچی حاصل نیز بر اساس خصوصیات ریخت شناختی و با استفاده از منابع معتبر قارچ شناسی انجام گرفت. در نهایت آرایه‌های قارچی شامل Coniothyrium aleuritis، Phoma spp. وAlternaria alternata از گونه M. elongata، گونه های Fusarium oxysporum، Bipolaris spicifera و Alternaria tenuissima از گونه mihanovichii G.، گونه های Alternaria alternata و Cladosporium cladosporioides از گونه H. jusbertii و در نهایت گونه های Stemphylium vesicarium و Alternaria tenuissima از گونه C. peruvianus جدا‌سازی و شناسایی شده‌اند. آزمون بیماری‌زایی جدایه های به دست آمده روی میزبان‌های گیاهی در دست انجام است.

تنوع زیستی؛ تاکسونومی و بیماری زایی