مقایسه اثر آفت‌کش‌های گیاهی روی پوره سن یک شپشک استرالیایی، Icerya purchasi Maskell و شکارگر آن کفشدوزکNovius cardinalis Mulsant

عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران

شپشک استرالیایی، Icerya purchasi علاوه بر مرکبات روی گل ابریشم، افرا، طاووسی، اماسیا، گل سرخ، گوجه، انار، انجیر و بسیاری از گیاهان زینتی و جنگلی دیده می‌شود. این شپشک به برگ، میوه و شاخه‌های جوان و حتی مسن حمله کرده و علاوه بر تغذیه از شیره گیاه میزبان هم‌چنین با دفع عسلک موجب رشد قارچ‌های دوده (فوماژین) روی سطح گیاه و کاهش سطح فتوسنتز گیاه می‌شود. این شپشک در سال سه نسل دارد. کفشدوزک Novius cardinalis از شکارگرهای مهم این آفت می‌باشد که در مرحله لاروی و بلوغ از شپشک تغذیه می‌کند. کنترل شیمیایی از رایج‌ترین روش‌های مدیریت این آفت می‌باشد. به‌دلیل آثار زیان‌بار ترکیبات شیمیایی، استفاده از آفت‌کش‌های گیاهی پایه راهکاری امن و مناسب برای کنترل این آفت به نظر می‌رسد. در این پژوهش، سمیت تماسی چند ترکیب متفاوت روی پوره سن یک شپشک استرالیایی مرکبات و حشرات کامل کفشدوزک شکارگر مورد بررسی قرار گرفت. تیمارهای مورد مطالعه شامل مایع ظرفشویی 10 درهزار، دایابون 5، 6، 7، 8، 9 و 10 در هزار، پالیزین 5/1، 2 و 5/2 در هزار، پالیزین 5/1، 2 و 5/2 در هزار + روغن سیترول 5 در هزار، تنداکسیر 2 و 3 در هزار + صابون 1 در هزار، دورسبان 2 در هزار و شاهد (آب) بودند. آزمایش در شرایط آزمایشگاهی با دمای 5±25 درجه سلسیوس و رطوبت نسبی 60 درصد و در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار برای هر تیمار انجام شد. در هر تکرار تعداد 50 عدد پوره سن یک شپشک استرالیایی و 10 عدد حشره کامل کفشدوزک روی هر برگ قرار داده شد. شمارش حشرات زنده و مرده، 24 ساعت پس از محلول‌پاشی با غلظت‌های مختلف از تیمارهای ذکر شده صورت گرفت. نتایج نشان داد اختلاف معنی‌داری بین تیمارهای مختلف روی شپشک استرالیایی وجود دارد. بیشترین درصد مرگ و میر در تیمارهای دایابون با غلظت 9 و 10 در هزار و تنداکسیر با غلظت 2 و 3 در هزار + صابون 1 در هزار به ترتیب با مقادیر 93، 33/99، 95 و 100 درصد مشاهده شد که بین این تیمارها اختلاف معنی‌داری وجود نداشت. کمترین میزان مرگ و میر در تیمار شاهد (9 درصد ) و به دنبال آن در تیمار پالیزین 5/1 در هزار (27 درصد) مشاهده شد. برای کفشدوزک رودالیا بیشترین میزان مرگ و میر (33/83 درصد) در تیمار دورسبان 2 در هزار و بقیه تیمار‌ها مرگ و میر زیر 10 درصد را ایجاد نمودند. به‌نظر می‌رسد با توجه به نتایج بدست آمده تیمارهای دایابون 8، 9 و 10 در هزار و تنداکسیر 2 و 3 در هزار + صابون 1 در هزار کنترل موثری روی شپشک استرالیایی و عدم اثر سوء روی کفشدوزک شکارگر دارند.

مرکبات؛ شپشک استرالیایی؛ کفشدوزک شکارگر؛ تیمار‌های شیمیایی؛ مرگ و میر