بررسی اثرات تلفیقی آب پلاسمایی و پیرولیگنئوس اسید در کنترل Fusarium culmorum عامل پوسیدگی طوقه و ریشه گندم

عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران

پوسیدگی طوقه و ریشه گندم با عاملFusarium culmorum ، از بیماری‌های مهم گندم در سراسر جهان می‌باشد. این بیماری در ایران نیز از بیماری‌های مهم و خسارت‌زای گندم محسوب می‌شود و در بیشتر مناطق گندم‌خیز کشور گزارش شده است. با توجه به ماهیت خاکزی بودن عامل بیماری، روش‌های شیمیایی نه تنها پرهزینه و غیراقتصادی هستند، کارایی چندانی نیز ندارند و سبب آلودگی آب و خاک و محیط زیست می‌شوند. اخیرا کاربرد پلاسمای سرد اتمسفری در زمینه‌های مختلف کشاورزی مانند افزایش عملکرد محصول و کنترل بیماری‌های قارچی مورد توجه قرار گرفته است. پلاسما به گاز یونیزه ‌شده‌ای اطلاق می‌شود که همه یا بخش قابل توجهی از اتم‌های آن یک یا چند الکترون از دست داده و به یون‌های مثبت تبدیل شده باشند. پژوهش‌ها در مورد اثرات پلاسمای سرد بر کنترل بیماری‌های قارچی گندم محدود می‌باشد، در این تحقیق، اثرات ضدقارچی آب پلاسمایی تولید شده با سیستم اسپارک و پیرولیگنئوس اسید درکنترل بیماری پوسیدگی طوقه و ریشه گندم در شرایط گلخانه مورد بررسی قرار گرفت. ساختار اصلی چشمه پلاسما منبع تغذیه ولتاژ بالا است و فاصله ناحیه پس‌تاب تخلیه، از انتهای الکترودها تا ظرف حاوی آب به میزان 25 میلی‌متر تنظیم شده و آب تحت پلاسمای اسپارک قرار می‌گیرد. اسید پیرولیگنئوس (pyroligneous acid) مایعی است که در روند تولید ذغال چوب و از طریق جمع‌آوری گاز حاصل از سوختن چوب تحت شرایط بی‌هوازی و تقطیر و فشرده‌سازی آن به دست می‌آید و اثرات تغذیه‌ای و آنتی‌اکسیدانی آن روی تعدادی از گیاهان نشان داده شده است. در شرایط گلخانه، ایجاد بیماری به روش مخلوط مایه قارچ با خاک پاستوریزه به نسبت 4 درصد (96 درصد مخلوط خاک و ماسه + 4 درصد مایه) انجام گرفت. جدایهF. culmorum از آزمایشگاه بیماری‌شناسی موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور (دکتر محمد رضوی) تهیه گردید. ترکیب آب پلاسمایی و پیرولیگنئوس اسید در غلظت‌های 5، 10 و 15 در هزار و پیرولیگنئوس اسید همراه با آب مقطر در غلظت های فوق و آب پلاسمایی، در فواصل 1 و 14 روز بعد از کاشت بذر به خاک گلدان‌ها اضافه شدند. ارزیابی تیمارها از طریق تعیین درصد شدت بیماری با شاخص یک تا پنچ (1= بدون علامت، 5= پوسیدگی شدید که منجر به مرگ گیاه می‌شود) نشان داد که آب فرآوری شده به وسیله پلاسمای سرد سبب کاهش معنی‌دار شدت بیماری به میزان 37 درصد نسبت به شاهد شد (05/0=α). ترکیب آب پلاسمایی و پیرولیگنئوس اسید، سبب کاهش شدت بیماری‌زایی بیمارگر به میزان 68 درصد در قیاس با شاهد گردید. این بررسی نشان داد که آب پلاسمایی به تنهایی و یا در تلفیق با پیرولیگنئوس اسید تاثیر قابل توجهی را در کنترل بیماری پوسیدگی طوقه و ریشه گندم دارد.

بیمارگر؛ خاکزاد؛ قارچ ایستایی؛ مواد با منشا طبیعی؛ غیرحرارتی