استفاده از عوامل دورکننده و جلب کننده در کاهش جمعیت پسیل پسته Aganoscena pistaciae

عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران

پسیل پسته با نام علمی Aganoscena pistaciae ، از مهم‌ترین آفات‌ پسته می‌باشد که سالانه خسارت قابل توجهی به باغداران وارد می‌کند. بیشترین مقدار سم مصرفی در باغ‌ها، برای کنترل این آفت می‌باشد که می‌تواند منجر به پیامدهای منفی زیست محیطی شده، از طرفی بروز مقاومت به آفت‌کش‌ها را تسریع کند. برای کنترل این آفت، تلفیق روش‌های مبارزه در قالب برنامه‌های مدیریتی پیشنهاد می‌شود. در این میان، استفاده از جلب‌کننده‌ها، مانند کارت‌های زرد رنگ در باغ‌های پسته مطالعه و توصیه شده است. هر چند استفاده‌ از این کارت‌ها در سطح وسیع محدودیّت‌هایی از جمله هزینه زیاد و شکار حشرات غیرهدف را در پی دارد. تلفیق جلب‌کننده‌ها و دورکننده‌ها در قالب استراتژی راندن و ربودن (Push- Pull) می‌تواند راه‌گشای مناسبی برای این امر باشد. به ‌منظور تعیین میزان کارایی این روش، آزمایش‌هایی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تیمار کارت‌گذاری (عامل جذب کننده)، آنغوزه‌پاشی (عامل دور کننده)، کارت‌گذاری توأم با آنغوزه‌پاشی و شاهد در چهار تکرار و هر تکرار 3 درخت به عنوان نمونه آزمایشی در باغ‌هایی واقع در سه منطقه پسته‌کاری استان یزد انجام شد. آزمایشات روی رقم فندقی در سال‌های 1393-1392 اجرا شد. تعداد دو کارت زرد در هر درخت در ارتفاع 5/1 متر در خارجی‌ترین نقطه‌ی تاج درخت گذاشته شد. در تیمار آنغوزه‌پاشی محلول 2 در هزار صمغ آنغوزه تهیه شده به روش تقطیر بوسیله سمپاش روی درختان انتخاب شده پاشیده شد. در تیمار ترکیبی کارت‌گذاری بعد از عصاره‌پاشی انجام شد. هر 10 روز یکبار کارت‌ها تعویض و تعداد حشرات بالغ پسیل روی آن‌ها شمارش شدند. در زمان کارت‌گذاری و تا 30 روز بعد از نصب، هر 10 روز یکبار تعداد 20 عدد برگچه از هر تکرار به‌ صورت تصادفی از درختان برداشته ، به آزمایشگاه منتقل و تعداد تخم و پوره‌های روی آن‌ها شمارش شدند. با توجّه به نتایج، در همه‌ی مناطق مورد آزمایش بعد از محلول‌پاشی و کارت‌گذاری بین تیمارها و شاهد از نظر تعداد پوره و تخم اختلاف معنی‌دار دیده شده است(p=0.01). با مقایسه تعداد حشرات بالغ جلب شده روی کارت ها در تیمارها اختلاف معنی‌دار وجود داشته است که کمترین میزان جلب در کرت‌ها متعلق به تیمار آنغوزه بوده است این امر نشان دهنده وجود خاصیت دورکنندگی آنغوزه می‌باشد. با استفاده از این ویژگی می‌توان حشرات کامل را از سطح وسیعی از باغ دور و در سطحی کوچکتر با استفاده از تله‌های کارتی جذب کرد. با توجه به مشکلات موجود در کارت‌گذاری و جلب دشمنان طبیعی به کارت‌ها دورکردن جمعیت از قسمت عمده باغ و جلب آن در قسمت کوچک باغ می‌تواند به عنوان یک استراتژی راندن و ربودن مورد استفاده قرار گیرد. با استفاده از این روش می‌توان تا 60 درصد کارت‌ها را در باغ کاهش داده که نهایتاً منجر به کاهش قابل توجه هزینه‌ها و عوارض استفاده از کارت‌ها می‌شود.

پسیل پسته؛ مدیریت تلفیقی آفات؛ عصاره گیاهی؛ آنغوزه؛ کارت زرد