سمیت تدخینی اسانس گیاه ریحان روی حشر ات بالغ شته جالیز
عنوان دوره: بیست و یکمین کنگره گیاه پزشکی ایران
نویسندگان
چکیده
شته جالیزAphis gossypii Glover (Hom.: Aphididae) آفت همه جازی می‌باشد که این آفت با تغذیه از شیره‌ی گیاهی، انتقال ویروس‌های بیماری‌زایی گیاهی و با تولید عسلک، خسارات کمی و کیفی فراوانی را به گیاهان وارد می‌کند. جهت کنترل جمعیت آفات در گلخانه-ها، اسانس‌های گیاهی به عنوان جایگزین مناسبی برای سموم شیمیایی مورد توجه هستند. لذا در این تحقیق سمیت تنفسی اسانس گیاه ریحان Ocimum basilicum L. (Labiuteae)، روی حشرات کامل آفت مذکور مورد بررسی قرار گرفت. اسانس گیاه مذکور با استفاده از دستگاه کلونجر به روش تقطیر با آب استخراج شد. این تحقیق در قالب طرح کاملاً تصادفی با 6 تیمار (5 غلظت مختلف از اسانس به همراه شاهد)، در دمای 2±27 درجه‌ی سلسیوس، رطوبت نسبی 5±65 درصد با دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی انجام گرفت. غلظت‌های به‌کار رفته شامل 98/0، 64/1، 30/2، 62/2 و 28/3 میکرو لیتر بر لیتر هوا می‌باشند. هر تیمار در 3 تکرار و هر تکرار شامل 20 حشره‌ی بالغ بود. نتایج حاکی از آن است که اسانس O. basilicum L. کشندگی معنی داری را در 24 ساعت روی حشرات بالغ نشان می‌دهد و با افزایش غلظت درصد تلفات هم افزایش می‌یابد. مقدار LC50 اسانس گیاه ریحان روی A. gossypii Glover معادل 02/2 میکرولیتر بر لیتر هوا بوده و درصد تلفات حاکی از حساسیت بالای شته جالیز نسبت به اسانس مذکور می‌باشد. این بررسی نشان داد که اسانس استخراج شده از گیاه ریحان می‌تواند به عنوان یک حشره‌کش مناسب از نظر زیست محیطی جهت کنترل این آفت در گلخانه‌ها به‌کار رود.
کلیدواژه ها