دشمنان طبیعی شب‌پره‌ی برگخوار دو نواری Streblote siva (Lefebvre)و تعیین میزان پارازیتیسم آنها در منطقه‌ی بوشهر
عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران
نویسندگان
گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج
چکیده
شب‌پره‌ی برگخوار دو نواری، Streblote siva (Lefebvre) (Lep., Lasiocampidae)، از آفات مهم برگخوار درختان کنار، آکاسیا و کنوکارپوس در مناطق مختلف جنوب کشور محسوب می‌گردد. لارو این حشره از برگ‌های این درختان تغذیه کرده و ضمن ایجاد خسارت شدید به برگ‌ها موجب ضعف عمومی درخت و کاهش شدید تولید در درختان کنار می‌شود. این حشره در گذشته خسارت اقتصادی قابل توجهی نداشته است، اما پس از کشت گسترده‌ی درخت وارداتی کنوکارپوس در اماکن شهری و صنعتی استان‌های خوزستان، بوشهر و هرمزگان، این آفت نیز به شدت طغیان نموده و به عنوان تهدیدی جدی برای فضای سبز این استان‌ها مطرح شده است. عدم توجه به اثرات احتمالی دستکاری تنوع زیستی در توسعه‌ی گیاهان و عدم آگاهی از پیامدهای کشت وسیع یک گونه‌ی گیاهی غیر بومی، می‌تواند باعث گسترش و تبدیل یک گونه‌ی کم خطر به یک آفت جدی شود. با توجه به این نکته جهت مهار این حشره، شناسایی و میزان کارایی دشمنان طبیعی آن امری لازم است. برای تعیین پارازیتوئیدهای این آفت، دسته‌های تخم، لاروهای سنین مختلف و شفیره این آفت مطابق با یک برنامه‌ی نمونه برداری منظم از طبیعت جمع‌آوری گردید و ضمن پرورش جداگانه هر یک از این مراحل در داخل ظروف پتری، پارازیتوئیدهای موجود شناسایی و میزان پارازیتیسم هر کدام به طور جداگانه تعیین شد. بر این اساس، زنبور پارازیتوئید انفرادی و داخلی Anastatus sp. از خانواده‌ی Eupelmidae جمع‌آوری و شناسایی شد که بر خلاف اکثر جنس‌های این خانواده که پارازیتویید مراحل لاروی و شفیرگی حشرات می‌باشند، از تخم شب‌پره‌ی برگخوار دو نواری خارج گردید. خروج اولین زنبورها از تخم میزبان در 16 آبان‌ماه 1394 اتفاق افتاد که مطابق با زمان تخم‌ریزی شب‌پره‌های برگخوار دو نواری حاصل از نسل اول در اوایل آبان بود. میانگین نرخ پارازیتیسم روی تخم 3/3 ±3/21درصد برآورد شد. دو گونه‌یPales murina Mesnil و Compsilura concinnata (Meigen) و جنسDrino sp. از مگس‌های خانواده‌ی Tachinidae، به عنوان پارازیتوئید لاروهای سنین مختلف این آفت شناسایی گردید. گونه‌ی C. concinnata به صورت مستقیم و زنده‌زایی میزبان خود را پارازیته می‌کند. میانگین پارازیتیسم 9/0±5/10 درصد برآورد شد. تخم‌ریزی Drino sp. به صورت مستقیم روی بدن میزبان انجام شد. لاروهای این مگس بلافاصله پس از تخم‌ریزی روی بدن لارو شب‌پره تفریخ شده و وارد بدن میزبان شدند (ovolarviparity) و درصد پارازیتیسم این مگس کمتر از ده درصد به دست آمد. تخم‌های گونه‌ی P. murina کوچک بوده و روی سطح برگ گذاشته شده و توسط لاروهای شب‌پره‌ی برگخوار بلعیده شد. در بین پارازیتوئیدهای شناسایی شده، گونه‌ی P. murina کارایی بیشتری در کنترل جمعیت شب‌پره‌ی برگخوار دو نواری نشان داد و میزان پارازیتیسم آن 7/0±9/38 درصد به دست آمد. این تحقیق نشان داد که تعدادی پارازیتوئید جمعیت این حشره را به طور طبیعی مهار می‌کند و در صورت طغیان این حشره، می‌توان از این پارازیتوئیدها جهت مهار آن استفاده کرد.
کلیدواژه ها